Borówka amerykańska, znana również pod nazwą borówka wysoka, zdobywa coraz więcej sympatyków jako krzew owocowy. Dostarcza on owoce bogate w smak oraz cenne składniki odżywcze. Aby jednak cieszyć się obfitym plonem, nie każda działka ogrodowa nadaje się do ich hodowli. Poznaj metodę uprawy borówki amerykańskiej na swoim terenie, dowiedz się, kiedy jest najlepszy moment na posadzenie tych krzewów i jak dbać o nie w trakcie dalszych lat hodowli. Odkryj sekrety uprawy tych smakowitych owoców!
Charakterystyka borówki amerykańskiej: od kwitnienia do zbioru owoców
Borówka amerykańska (Vaccinium corymbosum), będąca członkiem rodziny wrzosowatych (Ericaceae), charakteryzuje się silnym rozgałęzieniem pędów i może dorastać nawet do 2,5 m wysokości. Jej zielone, eliptyczne i lekko skórzaste liście kontrastują z dzwonkowatymi kwiatami o kremowo-białej a niekiedy różowej barwie, które zbierają się w grona.
Okres kwitnienia przypada na kwiecień-maj, natomiast owoce borówki dojrzewają między połową lipca a wrześniem, zależnie od odmiany. Owoce te są ciemnoniebieskie lub granatowe, mają lekko spłaszczony kształt i charakteryzują się jędrnością oraz słodkim i intensywnym smakiem. Idealnie nadają się do bezpośredniego spożycia, przetwórstwa albo zamrażania i dobrze tolerują przechowywanie oraz transport.
Korzyści zdrowotne borówki amerykańskiej: od wsparcia układu jelitowego po właściwości antynowotworowe
Oprócz walorów smakowych borówki amerykańskiej nie można pominąć jej licznych korzyści zdrowotnych. Poprawiają one działanie układu jelitowego, redukują poziom „złego” cholesterolu i wspierają równowagę hormonalną organizmu. Są znane ze swoich właściwości antynowotworowych oraz niskokaloryczności (57 kcal/100 gram), co sprzyja utrzymaniu prawidłowej wagi ciała bez ryzyka tycia. Borówki świetnie sprawdzają się też w diecie diabetyków dzięki niskiemu indeksowi glikemicznemu wynoszącemu 55.
Borówki – skarbnica witamin i minerałów poprawiających zdrowie
Szczególnie istotnym aspektem wartości odżywczych borówek jest ich bogactwo w witaminy i minerały takie jak: witamina C, tiamina (B1), ryboflawina (B2), niacyna (B3), witaminy B6, A, E, K oraz kwas foliowy; a także wysoka zawartość potasu, fosforu, wapnia, magnezu, sodu żelaza selenu oraz cynku – cenne składniki poprawiające ogólny stan zdrowia.
Borówki amerykańskie: drogie owocowanie z dominacją eksportu i opcją uprawy w Polsce
Borówki amerykańskie stanowią jedne z najbardziej kosztownych owoców na rynku. Mimo że w Polsce produkcja tego owocu oscyluje rocznie w granicach 30-40 tys. ton, blisko 85% z nich jest eksportowanych. Na polskim rynku coraz częściej można napotkać borówki importowane głównie z państw takich jak Hiszpania, Niemcy, czy Holandia, będące członkami Unii Europejskiej. Odnośnie owoców sprowadzanych z Maroka, Ukrainy i Peru pojawiają się pewne zastrzeżenia co do ich jakości.
Z kolei ekologicznie uprawiane borówki amerykańskie należą do rzadkości i ich ceny osiągają astronomiczne wartości. Dlatego warto rozważyć własną uprawę tych smakowitych owoców, zwłaszcza że adaptują się one całkiem dobrze do polskich warunków klimatycznych określanych strefą mrozoodporności 5B. Jagody powoli dojrzewają, co umożliwia zbieranie ich przez okres nawet miesiąca mając krzewy jednej odmiany.
Warunki uprawy borówki amerykańskiej: światło, gleba kwasowa i nawodnienie
Uprawę borówki amerykańskiej cechuje konieczność wyboru stanowisk o dużej ilości światła słonecznego oraz ciepła i ochrony przed wiatrem. Są to rośliny preferujące gleby kwasowe z pH od 3,8 do 4,8; niewłaściwy pH może hamować wzrost i ograniczać owocowanie – pierwszy sygnał problemu to czerwieniejące liście spowodowane niedoborem fosforu przy nieodpowiednim poziomie odczynu gleby.
Aby uzyskać obfite plony niezbędna jest także gleba bogata w próchnicę (ponad 7% zawartość organiczna) oraz zachowanie odpowiedniego poziomu nawodnienia – pomiędzy 35 a 60 cm głębokości przez cały okres wegetacyjny roślin. Warunki te najłatwiej spełnić na działkach leśnych lub poleśnych otoczonych lasami sosnowymi, gdzie gleba naturalnie posiada odpowiednie właściwości: lekkość i piaszczystość.
Metody zakwaszania gleby dla uprawy borówki
Aby dostosować jakość gleby pod wymagania kwaśnolubnej borówki, istnieją różne metody. Gdy teren naszego ogrodu nie jest naturalnie odpowiedni dla tej rośliny, można zastosować kilka rozwiązań. Użycie torfu ogrodniczego o kwaśnym pH, siarki, czy też szyszek i igliwia z drzew iglastych pomaga w zakwaszeniu ziemi. Mieszanie torfu z ziemią w równych proporcjach do głębokości około 30 cm, a później dodawanie na powierzchnię trocin, liści dębu lub naturalnej ściółki leśnej wpłynie pozytywnie na warunki siedliskowe dla borówki. Jeśli decydujemy się na wykorzystanie siarki do zakwaszenia gleby, należy ja rozprowadzić i wymieszać z górną warstwą gleby rok przed planowanym sadzeniem krzewów.
Dawkowanie siarki uzależnione jest od typu gleby: na lżejszych podłożach stosujemy mniejszą ilość, podczas gdy bogatsze w składniki mineralne lub cięższe gleby wymagają większych dawek. W już obsadzonym ogrodzie zakwaszenie przeprowadzamy fazowo, dodając niewielkie ilości siarki (0,5-1 kg na każde 100 m²) lub stosując nawóz silnie zakwaszający jak np. siarczan amonu.
Specjalne nawozy i środki do obniżania pH gleby dla borówek
Dostępne są także specjalne nawozy stworzone z myślą o borówkach – ich zadaniem jest obniżenie pH gleby. Można również skorzystać z gotowych środków szybko działających jak Podłoże pH-, które łatwo stosuje się mieszając ze wodą (100 ml produktu na 10 litrów wody) i polewając grunt przed posadzeniem krzewów bądź przy istniejących roślinach. Taka ilość wystarcza dla 10 m² powierzchni i ma za zadanie obniżyć pH o jednostkę; efekt może jednak różnić się w zależności od charakterystyki konkretnego gruntu.
Rekomendacja sadzenia dwuletnich krzewów borówki amerykańskiej dla szybszego owocowania
Podczas sadzenia borówki amerykańskiej rekomendowane jest wybieranie dwuletnich krzewów ze względu na ich rozwinięty system korzeniowy oraz większą szansę na szybkie przystosowanie i owocowanie już w roku następnym. Krzewy roczne wymagają intensywnej troski i będą owocowały dopiero po upływie kolejnych dwóch lat.
Schemat sadzenia borówek: dystans między krzewami i rzędami
Odpowiedni dystans między posadzonymi roślinami zależy od ich tempo wzrostu oraz typu gleby. Na plantacjach borówek wysokich przyjęto schemat sadzenia krzewów co 3 metry między rzędami oraz zachowanie odpowiednich odstępów także w linii rzędowej.
Wskazówki dotyczące uprawy i sadzenia borówek amerykańskich
Uprawa roślin wymaga zachowania odpowiednich odległości: 1,2 do 2 metrów między roślinami pozwala na łatwą uprawę mechaniczną oraz efektywny zbiór. Dla hobbystycznej uprawy na przydomowej działce wystarczające będą przerwy 2,5 metra między rzędami oraz 1 metr wewnątrz rzędu. Aby zapewnić borówkom amerykańskim dostateczną ilość światła słonecznego, rzędy należy układać z północy na południe.
Idealnym czasem na sadzenie tych krzewów jest okres wiosenny (marzec-kwiecień) lub jesienny (wrzesień-październik), z tym że wiosenne sadzenie zmniejsza ryzyko przemarznięcia ale wymaga częstszego podlewania. Sadząc jesienią, konieczne jest zabezpieczenie roślin przed niskimi temperaturami poprzez okrycie ziemi wokół nich warstwą ściółki – można użyć torfu, trocin lub liści. Zaleca się umieszczenie sadzonek około 5 cm głębiej niż ich poprzednia lokalizacja w szkółce i obficie je podlać po posadzeniu.
Użycie szczepionki mikoryzowej dla lepszego wzrostu borówek
Do gleby warto również wprowadzić szczepionkę mikoryzową specyficzną dla borówek – to ułatwi ich przyjęcie się i pomoże później przetrwać trudne warunki glebowe oraz suszę. Mikoryza – symbioza między roślinami a pewnymi grzybami – sprzyja lepszemu wzrostowi nawet w mniej korzystnych przypadkach, jak niedostatecznie zakwaszona gleba. Dzięki temu ograniczone zostaną zabiegi nawożenia i zakwaszania terenu pod borówki.
Kluczowe zasady przycinania borówek amerykańskich dla lepszych plonów
Pielęgnacja i przycinanie borówek amerykańskich są kluczowe dla uzyskania dobrych plonów. Krzewy niecięte produkują mniej kwiatów, co skutkuje mniejszymi owocami oraz obniżeniem plonu. Najbardziej obfite owocowanie odnotowuje się, gdy krzew ma pędy mające od dwóch do czterech lat. W ciągu pierwszych trzech lat po wysadzeniu ogranicza się przycinanie do usuwania słabych lub chorych gałązek.
Intensywne cięcie wprowadza się po czwartym roku, usuwając najstarsze pędy; optymalna liczba głównych gałązek powinna wynosić od sześciu do ośmiu. Należy także wyeliminować te które schną, są chore lub uszkodzone, jak również cienkie i zagracające wnętrze krzewu. Przycinanie konserwacyjne najlepiej jest przeprowadzać na wiosnę, przed rozpoczęciem wegetacji lub też latem zaraz po zebraniu owoców, pamiętając o delikatności tego zabiegu.
Odmładzanie borówek: kiedy i jak przeprowadzić?
W przypadku słonecznej i suchej pogody, procedura odmładzania borówek powinna być przeprowadzana po upływie 10-15 lat uprawy.
redakcja
